Ngày nay, sự phát triển nhanh chóng của khoa học công nghệ đặc biệt là Internet đã thúc đẩy xu thế chuyển đổi số diễn ra mạnh mẽ. Việc thích ứng với sự thay đổi này sẽ mở ra nhiều cơ hội mới cho toàn xã hội. Chuyển đổi số là một giải pháp hữu hiệu thay thế các kênh truyền thông và giúp khắc phục những điểm yếu còn tồn tại. Vì vậy, trong bài viết ngày hôm nay chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu về chuyển đổi số là gì cùng những giải pháp thay đổi chuyển đổi số cần biết.
Khái niệm: Chuyển đổi số là gì?
Tới thời điểm hiện tại vẫn chưa có một định nghĩa rõ ràng và cụ thể về chuyển đổi số (Digital Transformation), có một số quan điểm như sau:
Theo Anisa (2018) chuyển đổi số là sự tích hợp các công nghệ kỹ thuật số vào các lĩnh vực của một doanh nghiệp, tổ chức và tận dụng các công nghệ để thay đổi căn bản cách vận hành, mô hình kinh doanh và cung cấp các giá trị mới cho khách hàng cũng như tăng tốc các hoạt động kinh doanh. Chuyển đổi số cũng là một sự thay đổi về văn hóa doanh nghiệp đòi hỏi các doanh nghiệp phải liên tục thay đổi, thử nghiệm cái mới và chấp nhận thất bại.
Ở Việt Nam, khái niệm chuyển đổi số được hiểu theo nghĩa là quá trình thay đổi từ mô hình doanh nghiệp truyền thống sang doanh nghiệp số bằng cách áp dụng công nghệ mới như dữ liệu lớn (Big Data), Internet cho vạn vật (IoT),…nhằm thay đổi phương thức điều hành, lãnh đạo, quy trình làm việc.
Theo đó, chúng ta có thể đưa ra kết luận về chuyển đổi số như sau: Chuyển đổi số là việc tích hợp số hóa và công nghệ vào mọi lĩnh vực của doanh nghiệp, tổ chức. Sự tích hợp này cho phép tạo mới hoặc sửa đổi các quy trình kinh doanh, văn hóa và trải nghiệm hiện có của khách hàng để đáp ứng yêu cầu thay đổi của thị trường và mong muốn của khách hàng.
Vai trò và sự cần thiết của chuyển đổi số
Đối với khách hàng
Chuyển đổi số trong doanh nghiệp có vai trò với khách hàng như sau:
Thứ nhất, chuyển đổi số mang đến cho khách hàng nhiều lựa chọn. Khi các doanh nghiệp chuyển đổi số, sự dễ dàng trong việc tiếp cận các dịch vụ giúp khách hàng có thể nhanh chóng so sánh chất lượng dịch vụ của từng doanh nghiệp và đưa ra lựa chọn phù hợp với nhu cầu của mình.
Thứ hai, chuyển đổi số mang đến cho khách hàng sự thuận tiện về không gian và nhanh chóng về thời gian. Trong thời đại nhiều phương tiện hiện đại và công nghệ phát triển như hiện nay, các sản phẩm kỹ thuật số thuận tiện hơn nên khách hàng không cần phải mất thời gian để đến một doanh nghiệp để tiến hành giao dịch thủ công như trước đây.
Đối với doanh nghiệp
Chuyển đổi số giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí như tự động hóa các chức năng, loại bỏ các thao tác dư thừa, sử dụng trí tuệ nhân tạo thay thế cho con người trong xử lý dữ liệu,…qua đó doanh nghiệp còn có những lợi ích lớn hơn như có thể truy cập vào cơ sở dữ liệu lớn hơn với thời gian phản hồi nhanh và chính xác hơn.
Chuyển đổi số cũng giúp doanh nghiệp nâng cao khả năng cạnh tranh của mình vì việc sử dụng trí tuệ nhân tạo giúp cải thiện hiệu quả hoạt động, tăng cường trải nghiệm khách hàng,…từ đó giúp khách hàng kết nối tốt hơn từ các thông số như dữ liệu xã hội, vị trí người dùng.
Chuyển đổi số giúp nâng cao hiệu quả hoạt động và khả năng sinh lời của doanh nghiệp vì mối quan hệ tích cực giữa đổi mới công nghệ và khả năng sinh lời có thể xác định được và ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả hoạt động và doanh thu của doanh nghiệp.
Nội dung của chuyển đổi số
Các công nghệ trong chuyển đổi số
Internet vạn vật (IoT): Đề cập đến hàng tỷ thiết bị vật lý trên khắp thế giới được kết nối với Internet, thu thập và chia sẻ dữ liệu. Internet vạn vật là khi tất cả mọi thứ đều được kết nối với nhau qua mạng Internet và người dùng có thể kiểm soát mọi đồ vật qua mạng bằng một thiết bị thông minh. Ngoài ra, IoT còn có cả những giao tiếp theo kiểu máy với máy, hạn chế sự tác động của con người nhưng chủ yếu được áp dụng trong sản xuất năng lượng hay các ngành công nghiệp nặng. IoT hứa hẹn làm cho môi trường, nhà và phương tiện của con người trở nên thông minh, dễ đo lường và tốt hơn và giúp chúng ta hiểu được môi trường của chúng ta đang như thế nào.
Mạng di động thế hệ 5 (5G): 5G được xem là thế hệ mạng không dây đầu tiên được hình thành phục vụ cho các công nghệ kỹ thuật số trong tương lai. 5G có những cải tiến lớn và đột phá so với các thế hệ mang trước hỗ trợ tốt hơn cho việc ứng dụng các công nghệ kỹ thuật số. Mạng 5G là chìa khóa để chúng ta đi vào thế giới IoT trong đó các bộ cảm biến là những yếu tố quan trọng trích xuất dữ liệu từ các đối tượng và từ môi trường.
Điện toán đám mây (Cloud computing): Là việc ảo hóa các tài nguyên tính toán và ứng dụng thông qua môi trường Internet. Với các dịch vụ có sẵn trên Internet, doanh nghiệp không phải mua và duy trì hàng ngành máy tính cũng như phần mềm mà chỉ cần tập trung vào kinh doanh lĩnh vực riêng của mình bởi đã có người khác lo cơ sở hạ tầng và công nghệ thông tin thay họ.
Dữ liệu lớn (Big Data): Là thuật ngữ chỉ việc xử lý một tập hợp dữ liệu rất lớn và phức tạp mà các ứng dụng xử lý dữ liệu truyền thống không xử lý được.Công nghệ này nhằm mục đích quản lý và phân tích lượng thông tin thời gian thực được thu thập từ nhiều nguồn khác nhau từ đó giúp doanh nghiệp ra quyết định dễ dàng và chính xác.
Trí tuệ nhân tạo (Artificial intelligence): Là một ngành thuộc lĩnh vực khoa học máy tính, là trí tuệ do con người lập trình nên với mục tiêu giúp máy tính tự động hóa các hành vi thông minh như con người. Trí tuệ nhân tạo khác với lập trình logic trong các ngôn ngữ lập trình ở việc ứng dụng các hệ thống học máy để mô phỏng trí tuệ của con người trong xử lý mà con người làm tốt hơn máy tính.
Chuỗi khối (Blockchain): Chuỗi khối là công nghệ để truyền tải dữ liệu một cách an toàn dựa trên hệ thống mã hóa vô cùng phức tạp, sở hữu tính năng vô cùng đặc biệt là truyền tải dữ liệu không đòi hỏi một trung gian để xác nhận thông tin. Hệ thống chuỗi khối tồn tại rất nhiều nút độc lập với khả năng xác thực thông tin mà không đòi hỏi dấu hiệu của niềm tin.
Nội dung của chuyển đổi số trong doanh nghiệp
Số hóa dữ liệu: Là điều kiện cần thiết để thực hiện quá trình chuyển đổi số, chuyển đổi thông tin trên giấy và các quy trình thủ công thành định dạng kỹ thuật số trong đó thông tin được tổ chức thành các bit và byte. Dữ liệu không bị thay đổi, chỉ đơn giản được mã hóa theo định dạng kỹ thuật số và có tầm quan trọng rất lớn trong xử lý, lưu trữ và truyền dữ liệu.
Các kênh kết nối với khách hàng: Để đáp ứng với nhu cầu của khách hàng, doanh nghiệp phải hiện đại hóa để có nhiều kênh kết nối với khách hàng như chi nhánh, văn phòng giao dịch,….Doanh nghiệp phải có nền tảng công nghệ vững chắc để đảm bảo các dịch vụ được cung cấp dễ dàng trên các kênh khác nhau với chất lượng tương đồng.
Tự động hóa quy trình: Yêu cầu tự động hóa tối đa các quy trình cung cấp sản phẩm dịch vụ, quy trình tác nghiệp qua các kênh không có con người là đòi hỏi bắt buộc. Các giải pháp công nghệ thông tin hiện nay cho phép doanh nghiệp sử dụng các công nghệ tiên tiến như quản lý luồng công việc, quy trình kinh doanh,…trong việc xây dựng quy trình, điều chỉnh quy trình.
Hỗ trợ ra quyết định: Để đơn giản hóa quy trình, cung cấp sản phẩm phù hợp cho khách hàng trên các kênh khác nhau đòi hỏi hệ thống ứng dụng phải xử lý được khối lượng lớn dữ liệu trong nội bộ và dữ liệu bên ngoài phục vụ quá trình ra quyết định.
An toàn, bảo mật và kiểm soát rủi ro: Doanh nghiệp cần chủ động tăng cường trang bị các giải pháp an ninh, bảo mật và kiểm soát rủi ro để đảm bảo hệ thống dữ liệu, quy trình xử lý thông tin được bảo vệ tối đa.
Các nhân tố ảnh hưởng đến quá trình chuyển đổi số
Nhóm nhân tố liên quan đến môi trường kinh doanh
Cơ sở pháp lý: Đây là một trong những yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến chuyển đổi số của doanh nghiệp. Thời gian qua, chính phủ đã ban hành luật và các văn bản liên quan đến thúc đẩy chuyển đổi số trong doanh nghiệp. Về cơ bản,luật giao dịch điện tử và các văn bản dưới luật đã bao quát hầu hết các khía cạnh trong giao dịch và là cơ sở quan trọng thúc đẩy chuyển đổi số.
Chính sách phát triển thương mại điện tử: Trong những năm qua, Chính phủ đã nỗ lực xây dựng và hoàn thiện chính sách phát triển thương mại điện tử để tạo môi trường thuận lợi cho phát triển dịch vụ.
Hạ tầng công nghệ thông tin và truyền thông: Chuyển đổi số trong doanh nghiệp được triển khai dựa trên nền tảng phát triển mạnh mẽ các ứng dụng khoa học công nghệ thông tin và truyền thông. Vì vậy, để kế hoạch chuyển đổi số trong doanh nghiệp triển khai có hiệu quả cần trang bị một hạ tầng công nghệ thông tin đầy đủ năng lực.
Cạnh tranh từ các doanh nghiệp: Hội nhập kinh tế quốc tế và tự do hóa tài chính tạo điều kiện cho các doanh nghiệp có cơ hội học hỏi, tiếp cận với nhiều công nghệ hiện đại, kỹ năng quản lý và nguồn tài chính dồi dào nhưng các doanh nghiệp cũng chịu áp lực cạnh tranh ngày càng gay gắt từ các doanh nghiệp nước ngoài về nguồn vốn, tài chính, nền tảng công nghệ,…
Nhóm nhân tố liên quan đến doanh nghiệp
Khả năng tương thích của hệ thống cốt lõi: Các doanh nghiệp hiện đã có sự đầu tư lớn vào công nghệ thông tin để làm cơ sở phát triển các dịch vụ hiện đại. Điều này mang lại diện mạo lớn cho sản phẩm dịch vụ nhưng việc có quá nhiều phần mềm được sử dụng làm giảm khả năng liên kết, gia tăng chi phí và thời gian thực hiện liên kết.
An ninh và bảo mật thông tin: Thời gian qua, hoạt động của doanh nghiệp nổi lên vấn đề về an ninh thông tin và bản thân doanh nghiệp chỉ tập trung truyền thông các tiện ích mà chưa chú trọng đến thông tin và bảo mật.
Nguồn lực tài chính: Điều này có vai trò rất quan trọng trong chuyển đổi số vì nó ảnh hưởng rất lớn đến khả năng đầu tư cho hoạt động duy trì, nâng cấp và phát triển mới.
Năng lực và kỹ năng nhân viên: Năng lực và kỹ năng của nhân viên là nhân tố quan trọng tác động đến sự phát triển dịch vụ doanh nghiệp. Để doanh nghiệp phát triển chất lượng đòi hỏi cần có đội ngũ nhân viên am hiểu công nghệ, ứng dụng công nghệ và thành thạo ngoại ngữ,…
Trên đây là một số nội dung quan trọng liên quan đến chuyển đổi số và những nhân tố ảnh hưởng đến quá trình chuyển đổi số còn tồn tại ở Việt Nam trong thời gian qua. Hy vọng bài viết này đã mang đến cho các bạn những thông tin tham khảo hữu ích phục vụ cho quá trình tìm kiếm và tham khảo của mình một cách tốt nhất nhé.
